استپر موتور یکی از قطعات اساسی مربوط به سیستم تولید گشتاور (موتور) بوده و بیشتر خودروهای رنو مجهز به این قطعه هستند. این قطعه تحت فرمان یونیت موتور است و با دریافت دستور از آن عمل می کند؛ یونیت موتور نیز با توجه به اطلاعاتی که از سنسورهای دیگر دریافت می کند، به استپرموتور فرمان می دهد. به عبارتی دیگر یک عملگر است.

در خودروهای درون سوز انژکتوری قطعات زیادی در کنار یکدیگر کار می کنند تا بهترین خروجی را در اختیار راننده و دیگر سرنشینان خودرو قرار دهند. وجود هر کدام از این قطعات لازم و عملکرد نا مناسب یا خرابی آنها می تواند منجر به آسیب های مالی یا حتی جانی به سرنشینان خودرو باشد.

در مقالات قبلی درباره برخی از قطعات صحبت کردیم و به اهمیت عملکرد شمع، کویل، سنسور اکسیژن، ترموستات و … در کارکرد بهینه و صحیح خودرو پی بردیم. یکی دیگر از قطعات خودرو که قصد داریم در این مقاله درباره آن صحبت کنیم استپر موتور ( به انگلیسی idle air control valve) است.این قطعه یکی از قطعات مهم موتور خودرو است که خرابی آن هم بر روی عملکرد موتور تاثیر منفی می گذارد و هم باعث افزایش آلایندگی خودرو می شود.

عملکرد این قطعه موجب می شود تا میزان هوای ورودی به موتور در دور آرام تنظیم گردد؛ منظور از دور آرام زمانی است که پدال گاز توسط راننده فشرده نمی شود. عدم فشرده شدن پدال گاز می تواند در زمان استارت زدن خودرو، در زمان گرم شدن خودرو، هنگامیکه خودرو در وضعیت پشت چراغ قرمز و یا در ترافیک شدید قرار گرفته و یا در فاصله زمانی بین تعویض دنده اتفاق بیافتد. اگر استپر وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، علاوه بر اینکه ممکن است خودرو در حالات فوق خاموش شود ممکن است موجب بروز حادثه نیز شود.

تصور کنید که راننده در سرعت بالا، قصد تعویض دنده دارد، ایشان ابتدا پا را از روی پدال بر می دارد و دنده را تعویض می کند، اگر در زمانی که دنده خلاص است و راننده پا را از روی پدال گاز برداشته است، خودرو به علت عملکرد بد خاموش شود، ترمز خودرو به شدت ضعیف شده و ممکن است موجب بروز حادثه ای غیرقابل جبران شود.

استپر موتور چیست؟

موتوری است که به جای حرکت چرخشی آزاد حرکت قفلی داشته و به جای کار با برق و بدنه مستقیم ، با پالس کار می کند و به ازای هر پالس دریافتی می تواند یک گام به جلو و یا عقب بردارد. استپر موتور در خودرو در واقع همانند ژیگلور دور آرام در خودروهای پیکان و پژو 405 کاربراتوری است .

استپر مورد استفاده در خودروهای انژکتوری به جای یک مرحله جلو و عقب رفتن کلاهک و میله رزوه دار درون استپر ، شامل 200 مرحله به سمت جلو و عقب می باشند که از یکدیگر فاصله دارند .

استپر موتور برای طی کردن این 200 مرحله نیاز به 200 پالس از جانب ECU دارد که در زمان لازم آن را دریافت می کند . تعداد پالس های دریافتی از ECU بستگی به جایگاه کلاهک استپر درون دریچه گاز دارد که چه تعداد پالس نیاز دارد .

خودرو هایی که دارای موتور احتراق داخلی هستند مهم ترین ویژگی که  باید داشته باشند، ایجاد یک احتراق دقیق بدون هرگونه ایراد و نقص است. احتراق موتور از طریق ترکیب شدن بسیار دقیق و مهندسی شده هوا و سوخت ایجاد می شود. این احتراق در زمان ها و شرایط متفاوت باید ادامه دار باشد. حتی در زمانی که موتور خودرو با دور پایین حرکت می کند. متوقف شدن احتراق به هردلیلی باعث متوقف شدن ناگهانی خودرو و ایجاد مشکلات فنی بسیاری خواهد شد.

در ماشین های کاربراتوی و انژکتوری  قطعاتی وجود دارند که احتراق و ادامه یافتن ان در هرشرایطی را کنترل می کنند. در ادامه این محتوا به توضیحات و همچین وظایف استپر موتور می پردازیم.

همچنین در سایت www.omega.co.uk اطلاعات مفیدی در ارتباط با استپر موتور چیست وجود دارد.

بررسی اجزای سازنده استپر موتور

استپر موتور که یک قطعه الکترونیکی به شمار می رود، شامل اجزای مختلفی ازجمله موتورالکتریکی، فنر نگهدارنده، بوش جداکننده، شفاف استپر و کلاهک است. همه این قطعات با هم در ارتباط بوده و هماهنگی و نظم بین تمامی اجزای ان برقرار است. 

توضیحی مختصر درمورد استپر موتور

استپر موتور یکی از چندین قطعه از قطعات خودرو است که وظیفه کنترل احتراق موتور دور کند را بر عهده دارد. استپرها از لحاظ ظاهری اشکال مختلفی نداشته و درخودروهای مختلف شکل یکسانی دارند‌. استپر موتور روی منیفولد خودرو نصب می شود. این قطعه به همراهی ماژول  با در نظر داشتن عواملی مانند دمای موتور دور ارام موتور را کنترل می کنند.

وظایف استپر موتور چیست؟

مهم ترین و اصلی ترین وظیفه استپر موتور ، روشن نگه داشتن خودرو در دورهای پایین است، اما این کار تنها وظیفه استپر موتور نیست. این تجهیز وظایف دیگری را نیز شامل می شود که در ادامه این محتوا به آن ها خواهیم پرداخت. 1. هنگامی که راننده اقدام به عوض کردن دنده می کند، وظیفه استپر خودرو است که سرعت را تنظیم کند. استپرخودرو با پیشگیری از سریع بسته شدن مسیرهوا اقدام به تنظیم کردن سرعت خودرو خواهد کرد. 2. زمانی که موتور خودرو تحت فشار است و بار اضافی را تحمل می کند، هماهنگی و تنظیم خودرو بر دوش استپر موتور است. به طور مثال، هنگامی که کولر خودرو روشن است موتور خودرو تحت فشار بوده و باری اضافی را تحمل می کند، استپر در این زمان دور موتور را تنظیم می کند وان را افزایش می دهد تا بار اضافی وارده را پاسخگو باشد.‌ 3. زمانی که در فصل سرماهستیم و موتور خودرو سرد می شود، استپر موتور همانند ساسات با تنظیم سوزن خودرو امکان روشن شدن خودرو با اولین استارت رافراهم می کند.

چرا استپر موتور خراب می شود‌؟

تجمع الودگی ها، رسوبات و کربن از ان جمله علت هایی به شمار می روند که باعث خرابی استپر خودرو می شوند. از دیگر عواملی که باعث خرابی استپر خودرو می شود، فیلتر های هوای الوده و شمع های خراب است.

علایم خرابی استپر موتور چیست؟

زمانی که استپر موتور دچار مشکل می شود علایمی از خود نشان می دهد که رانندگان را متوجه خرابی خود کند. درا ادامه این محتوا به علایم خرابی این قطعه اشاره می کنیم: • خاموش شدن خودرو هنگام بار اضافی • روشن شدن چراغ چک ماشین • دور آرام و ناهنجار

خاموش شدن خودرو هنگام بار اضافی

همان طور که در ابتدای محتوا اشاره کردیم، یکی از وظایف استپر خودرو تنظیم هماهنگی دور خودرو در زمانی است که موتور خودرو بار اضافی دریافت می کند‌. اگر استپر خودرو معیوب باشد، هنگام روشن کردن کولر یا بخاری در مدت زمانی کوتاه موتور خودرو خاموش می شود‌.

روشن شدن چراغ چک ماشین

هنگامی که ماژول کنترل خودرو مشکلی را در استپر خودرو تشخیص دهد، اقدام به روشن کردن چراغ چک خودرو می کند تا رانندگان را از خرابی قطعه خودرو مطلع کند.

دور آرام و ناهنجار

زمانی که استپر ماشین معیوب نباشد در حالت سکون و دور ارام موتور خودرو مشکلی در فعالیت خود نخواهد داشت، اما هنگامی که معیوب باشد در حلالت دور ارام بسیار سخت کار کرده و در خودرو شاهد تکان های شدید و در نهایت خرابی کامل آن خواهید بود.

علت گرم شدن استپر موتور چیست‌؟

اگر استپر ماشین در مدت زمان طولانی که موتور خودرو کار می کند گرم شود نشان از خرابی ان نیست، اما هنگامی که در مدت زمان کوتاهی داغ شود نشان خرابی استپر بوده و علت احتمالی ان دریافت جریان برق باولتاژ بسیاربالا خواهد بود.

تعویض استپر موتور

اگر چیزی از مکانیکی بلدید به‌ راحتی می‌توانید خودتان استپر را تعویض کنید و در هزینه تعمیرات صرفه‌جویی کنید. اگر نه، آن را نزد مکانیک ببرید.

برای کسانی که خودشان می‌خواهند استپر را تعویض کنند:

مرحله اول: استپر را پیدا کنید

یافتن استپر بسیار آسان است. این قطعه روی دریچه گاز یا منیفولد ورودی قرار دارد.

مرحله دوم: باتری را جدا کنید

هروقت با اجزای الکتریکی خودرو کار می‌کنید اول باتری را جدا کنید. درغیراین‌صورت می‌تواند بار الکتریکی ساکن ایجاد کند که به قطعات دیگر هم آسیب می‌رساند و هزینه زیادی روی دستتان می‌گذارد.

مرحله سوم: موانع اطراف استپر را بردارید

بسته به مدل خودرو ممکن است به این مرحله نیاز نداشته باشید. بررسی کنید آیا استپر قابل‌ دسترسی است یا پوششی چیزی دارد که باید اول آن را بردارید. اگر نه، در این مرحله باید استپر را ببینید.